Eerder op deze blog beweerde ik dat het onzin is om continu water of sportdrank te
drinken tijdens een normale looptraining. Maar als het erg warm is, je een
lange duurloop aan het doen bent, of gewoon heel veel zweet, kun je op een
gegeven moment tóch uitgedroogd raken. Hoe weet je nu of je je dorst moet
negeren, of dat je tóch maar beter even wat moet gaan drinken? Nu doe je dat
gewoon “op gevoel” maar wie weet komt daar binnenkort iets nieuws voor: een
t-shirt dat uitdroging kan meten.
Zogenaamde “smart clothing” (slimme kleding) is al
een tijdje een trend in de mode- en techniekwereld. Kunstenaars en
mode-ontwerpers maken in samenwerking met wetenschappers, bijvoorbeeld kleding
met lampjes, stoffen die reageren op aanraking, enzovoorts. Over het algemeen
zijn dit voornamelijk kunstprojecten of leuke gadgets. Maar dat je met smart
clothing ook écht nuttige dingen kunt doen, bewijzen Italiaanse onderzoekers nu
met vocht- en zoutmeters in katoenvezels.
Katoenvezels
zijn al eerder gemodificeerd tot elektronische sensoren, maar tot nu toe waren
die sensoren alleen geschikt om zoutconcentraties te meten in een gel of een
vaste stoffen. De italiaanse onderzoekers hebben dit proces nu zodanig weten
aan te passen, dat de katoenvezels ook vloeistoffen kunnen meten. Dit deden ze
door gewoon katoengaren te impregneren met een polymeer (genaamd: p-type
conductive poly(3,4-ethylenedioxythiophene) doped with poly(styrene sulfonate)
(oftewel PEDOT:PSS)). Hierdoor ontstond een katoendraadje dat wél stroom kan
geleiden, maar ook nog zo flexibel is dat het gewoon ingenaaid kan worden in
normale kleding.
De donkere draad in de foto is de
geïmpregneerde katoendraad, het metaaldraadje de elektrode waardoor de
zoutconcentratie in de druppel gemeten kan worden.
De
onderzoekers maakten als proof-of-concept een kledingstuk met deze draadjes, en
lieten deze dragen door hardlopers. Ze zagen dat de gemeten zoutconcentratie in
het zweet van de hardlopers na 40 minuten lopen hoger was dan na 10 minuten,
waarmee ze bewijzen dat de metingen betrouwbaar zijn. In de praktijk kan zo’n
t-shirt dus inderdaad werken om uitdroging bij sporters te meten. Ze willen nog
een stapje verder gaan, en de techniek ook toepasbaar maken voor de zorg. Bij
bijvoorbeeld bewusteloze of comateuze patiënten kan de kleding dan aangeven of
een patiënt genoeg vocht binnenkrijgt of niet.
Helemaal
waterdicht is het systeem nog niet. Ook
al is het maken van het speciale katoengaren vrij simpel, en kan het makkelijk
in grote hoeveelheden geproduceerd worden, zijn er nog een aantal hordes die
genomen moeten worden om het écht op grote schaal toe te passen. Het polymeer
PEDOT:PSS is nog niet heel erg stabiel, waardoor het kledingstuk al snel niet
meer goed zal werken. Ook heeft het polymeer een hoge zuurgraad, dat het katoen
van het kledingstuk kan aantasten, waardoor je na een tijdje een t-shirt met
gaten overhoudt.
Maar
desalniettemin is dit een mooie ontwikkeling voor hardlopers. In de toekomst
hebben we geen trainer meer nodig die ons vertelt dat we niet mogen drinken
tijdens het hardlopen, maar kunnen we wijzen naar ons t-shirt: zie je wel, ik
heb dorst!
Dit artikel verscheen in de Tribune - clubblad van Triatlonvereniging GVAV te Groningen
Bronnen: ChemistryWorld en C2W.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten