donderdag 1 december 2011

Een miljoen voor de reizende DNA-labs

Wat kun je doen om wetenschap naar het bedrijfsleven of de maatschappij te brengen? Valorisatie is een heet hangijzer momenteel. Op het Life Science Momentum in Rotterdam kwamen succesvolle valorisatieverhalen aan bod. ScienceGuide-columnist Eva Teuling was erbij.

"Op dinsdag 22 november vond het Life Science Momentum plaats in Rotterdam, met als thema 'Science for Society'. In het World Trade Center ontmoetten wetenschappers, beleidsmakers, politici en professionals uit de wetenschapscommuncatie elkaar, om te ontdekken hoe onderzoek het beste kan worden toegepast voor de samenleving. Valorisatie, heet dat tegenwoordig en in het geval van wetenschap gaat valorisatie om het toepassen van verworven kennis voor óf geld (het bedrijfsleven) óf nuttige toepassingen voor de maatschappij.
Eerder organiseerde het Rathenau-instituut al de Valorisatie-parade (zie hier voor een verslag), en ook op het Momentum was Valorisatie belangrijk. Zo waren er presentaties over hoe wetenschappelijk onderzoek toegepast kon worden in richtlijnen voor huisartsen, voor het ontwikkelingen van nieuwe antibiotica en bij grote bedrijven als DSM.
De topspreker was Craig Venter, de man die als eerste de hele DNA-sequentie van een organisme had ontcijferd, belangrijke bijdragen leverde aan het human genome project en door middel van synthetische biologie nu zélf nieuwe organismen ontwerpt.


Maatschappelijke valorisatie: de DNA-labs
Op het Momentum werd ook de Valorisatie Award van het Netherlands Genomics Initiative (NGI) uitgereikt. Het thema dit jaar was "Excellentie in maatschappelijke valorisatie", kortom, de prijs was voor het beste project om wetenschap naar maatschappelijke projecten te vertalen. Verschillende projecten werder ingediend onder andere door een aantal genomics-centra die DNA-labs organiseren.
De DNA-labs zijn oorspronkelijk een idee van twee studenten uit Wageningen, die eind jaren '90 iets wilden doen aan de teruglopende studentenaantallen op hun universiteit. Ze vonden dat de universiteit naar de scholieren toe moesten gaan om nieuwe studenten te winnen, in plaats van maar te hopen dat scholieren de universiteit zouden bezoeken tijdens een open dag.
Hiervoor bedachten ze het reizende DNA-lab: een busje vol met practicum-materiaal en laboratorium-apparatuur, vergezeld door twee enthousiaste studenten. Dit busje gaat naar de scholen toe, waar de studenten een experiment met de leerlingen doen, zoals het isoleren van DNA uit een plant, gecombineerd met voorlichting over de universiteit.

Dit concept bleek een doorslaand succes. Scholieren vonden het leuk iets anders te doen dan hun normale lessen; docenten konden een les aanbieden met materiaal waar hun school nooit over zou kunnen beschikken; de universiteit was enthousiast over de extra promotie; de studenten die het practicum gaven vonden het leuk om een kijkje te nemen in het vak van docent.

Al snel ontstonden er wachtlijsten voor de inschrijving van scholen, en wachtlijsten voor de studenten die het practicum wilden geven. Tijdens mijn studie biologie in Wageningen was ik in 2000 één van de begeleiders, een geweldig leuke en leerzame ervaring.
Snel werd dit initiatief geprofessionaliseerd en momenteel zijn er 6 genomics-centra van universiteiten die een DNA-lab aanbieden (Wageningen, Delft, Utrecht, Leiden, Nijmegen en Amsterdam). De genomics-centra zijn verantwoordelijk voor de inhoud, de coördinatie wordt sinds 2005 gedaan vanuit het Center for Society and the Life Sciences (vroeger Center for Society and Genomics), het CSG. Dit jaar hopen ze de 100.000e leerling te mogen ontvangen, wat duidelijk maakt dat het concept nog springlevend is.


Valorisatie award voor DNA-labs
Dat vond ook NGI. Ook al waren alle ingediende projecten interessant, NGI wilde de prijs geven aan het de DNA-labs. Maar een geldbedrag aan een concept geven is moeilijk, dus werd er lang getwijfeld of het geldbedrag moest gaan naar het CSG, die de labs coördineren, of naar het Center for Biosystems Genomics (CBSG) in Wageningen, waar het allemaal begon.
Uiteindelijk kreeg laatstgenoemde de geldprijs, nadat benadrukt was dat het geld gedeeld zou worden met alle andere DNA-labs in Nederland. Hierdoor is er meer zekerheid dat deze succesvolle practica de komende jaren ook doorgang kunnen vinden en nog eens duizenden scholieren met genomics in contact kunnen komen."

Zie voor meer informatie over de DNA-labs de special die het CSG hierover uitgaf in mei 
hier.


Deze column verscheen op ScienceGuide, hier te vinden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten