maandag 21 november 2011

Expats, Nederlanders en antibiotica

Laatst vertrok een oost-europese collega van mij huiswaarts voor een operatie. Een visgraatje had zich ongemakkelijk in haar wang genesteld. Nadat ze in Nederland drie dagen had moeten wachten voor ze antibiotica kreeg, en er niet ONMIDDELLIJK een chirurgische ingreep was gepland, stapte ze in het vliegtuig om thuis geopereerd te worden. En zij is geen uitzondering.

Veel expats, die voor een aantal jaar in Nederland wonen, keren ons zorgsysteem de rug toe. Ze vinden de constructie met de huisarts als poortwachter raar en willen zelf naar de specialist kunnen stappen met hun klachten. Ook verwijten ze de huisarts dat deze altijd paracetamol en een paar dagen rust voorschrijft en nóóit medicijnen (lees: antibiotica). Velen voelen zich niet serieus genomen door de huisarts, en accepteren niet dat ze naar huis gestuurd worden terwijl hun klachten met een antibiotica-kuur zouden verdwijnen. Mijn buitenlandse collega’s gebruiken hun vakanties in het moederland om hun eigen dokter, tandarts, gynaecoloog en/of kaakchirurg te bezoeken. Daarbij nemen ze gelijk ook wat antibiotica mee terug naar Nederland, want die kun je hier alleen op recept krijgen van die lastige huisarts die het nooit voorschrijft.

Dit is natuurlijk enigszins overdreven, maar niet geheel onwaar. Wij Nederlanders houden niet zo van medicijnen. We hebben een “stoere” houding tegenover kwaaltjes en pijntjes en nemen niet voor alles een pijnstiller. Als je dan toch koorts of hoofdpijn hebt is paracetamol genoeg, en uitzieken is het wondermiddel. Dit vertaalt zich in het uiterste geval naar de Nederlandse manier van bevallen. Dat doen we zo natuurlijk mogelijk, zonder verdoving, en het liefst thuis, iets waar de gemiddelde expat niets van wil weten.

Ook antibiotica nemen we liever niet, ons land heeft het laagste antibiotica-gebruik van alle Europese landen. Het gemiddelde gebruik van antibiotica is in België en Frankrijk tweemaal, en in andere Zuid-Europese landen zelfs driemaal zo hoog als in Nederland. Nederland heeft ook het laagste niveau van antibiotica-resistentie van heel Europa: in Nederland komt MRSA, de multiresistente ziekenhuisbacterie, bij slechts 1-2% van de ziekenhuisopnames voor, terwijl het gemiddelde percentage in Europa op 25% ligt en in Griekenland en Portugal zelfs op 50%. Ook bij andere bacteriën zoals een multi-resistente E. coli-stam is een dergelijk patroon zichtbaar. Of dit komt door onze terughoudendheid in het nemen en die van de huisarts in het voorschrijven van antibiotica is niet met 100% zekerheid te zeggen, maar de correlatie is wel opvallend.

Veel kwaaltjes gaan écht na een paar dagen wel weg, en als dit niet het geval is krijg je heus wel alsnog een recept voor antibiotica. Een recept ja, want antibiotica kun je niet zomaar bij de drogist of apotheek kopen, zoals in veel andere landen. Maar ook in landen waar je officieel wel een recept moet hebben, zoals in Spanje, is antibiotica makkelijk over (of onder) de toonbank te verkrijgen, dit hoef je in Nederland niet te proberen. En daar ligt, als je het mij vraagt, ook een deel van het probleem van resistentie. In Griekenland bijvoorbeeld, is een behoorlijk groot deel (15%) van de antibiotica over de toonbank gekocht. Griekenland is ook het land met het hoogste niveau van antibiotica-resistentie van Europa. Toeval of niet? Artsen in verschillende landen strijden voor Europese regels op het gebied van antibiotica-gebruik, voornamelijk om resistentie tegen te kunnen gaan, via instituten als het European Surveillance of Antimicrobial Consumption en het European Center for Disease Prevention and Control. Vaak wordt Nederland als voorbeeld gegeven in Europese studies naar antiobiotica-resistentie.

Volgens mij is er genoeg bewijs om voorzichtig te zijn met het voorschrijven van antibiotica. Terwijl de expat vindt dat de Nederlandse huisarts laks is, en niet wil horen dat hij/zij “over drie dagen terug moeten komen als de klachten aanhouden”, is de huisarts eigenlijk bezig om onnodig medicijngebruik tegen te gaan. Hiermee heeft de huisarts ook een belangrijke rol in het bestrijden van antibiotica-resistentie. Mijn collega’s heb ik echter nog niet weten te overtuigen. Eén van hen, die in zijn moederland een doktersdiploma heeft, heeft een voorraadje antibiotica thuis en deelt dat graag uit als er iemand een vervelende ontsteking heeft. Zonder tussenkomst van de Nederlandse huisarts, die daarvoor zeker geen antibiotica zou voorschrijven.

Zucht.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten