maandag 19 december 2011

Kanker, kwantumfysica en heel veel hersenen: mijn beste wetenschapsboeken van 2011


Als échte vakidioot lees ik graag populair wetenschappelijke boeken, dus ik kan natuurlijk niet achterblijven met mijn persoonlijk top-lijstje. Mijn boekenlijstje van 2011 bevat ook veel boeken uit 2010, want er wordt zoveel moois geschreven. Over kanker, kwantumfysica en heel veel hersenen:

1) The Emperor of all Maladies - a biography of cancer - van Sidhartha Mukerjee (2010). Mijn absolute topper van dit jaar (alhoewel het laatste boek altijd het beste is). Een zeer gedetailleerde beschrijving van kanker, van de allereerste beschrijvingen uit de Middeleeuwen, de start van de moderne geneeskunde, het uitvinden van de meest rigoreuze behandelingen, tot de opkomst van fund-raising en de “war on cancer” in de jaren ‘50 van de vorige eeuw. Een zeer compleet en boeiend boek. Ik betrapte mezelf ‘s avonds in bed aandachtig lezend (en vertellend aan mijn vriend) over de Pap-smear om baarmoederhalskanker aan te tonen. Niet erg romantisch, wel interessant.

2) How to Teach Quantum Physics to your Dog van Chad Orzel (2010). Door de titel wilde ik dit boek meteen hebben. Het bleek ook nog eens erg leuk: de schrijver legt quantumfysica uit in de belevingswereld van honden. De mooiste vondst is “Spooky Barking at a distance” als tegenhanger van Einsteins beschrijving van kwantumverstrengeling: “spooky action at a distance”. Wil je ooit iets over kwantumfysica leren maar snap je er eigenlijk geen barst van (zoals ik) - dan is dit boek een aanrader en leer je er echt wat van.

3) Ik was altijd heel slecht in wiskunde van de Wiskundemeisjes Ionica Smeets en Jeanine Daems (2011). Dit boek las ik in het kader van het Noorderlicht Recensie Team, maar ik had het al bijna zelf gekocht. Erg leuk, vol met degelijks toepasbare wiskundige weetjes over daten, IQ-testen en loterijen. Een bloemlezing met samenhang. Voor een meer uitgebreide recensie: zie Noorderlicht.

4) Incognito van David Eagleman (2011): las ik ook voor het Noorderlicht Recensie Team. Ik vond het boek een verfrissende tegenhanger van alle andere hersenboeken die vol staan met gekunstelde beschrijvingen van biologische processen. In dit boek worden de hersenen gewoon neergezet als een roze pudding. Lekker duidelijk. Lees hier de volledige recensie op Noorderlicht. Mijn topper onder de 3 hersenboeken van dit jaar.

5) The Magic of Reality van Richard Dawkins (2011). Eigenlijk een kinderboek, maar van Dawkins moet je als bioloog eigenlijk alles hebben. Zeker aangezien ik hem zeer binnenkort live ga zien in Groningen. Ieder hoofdstuk bestaat uit een `levensvraag` die aan de hand van mythes, plaatjes en uiteindelijk de wetenschap beantwoord wordt. De illustraties zijn ook erg mooi. Een kinderboek voor volwassenen.

6) Plastic Panda’s van Bas Haring (2011). Niemand zal de kritiek op dit boek ontgaan zijn. Bas Haring kreeg de meeste vreselijke commentaren over zich heen, doordat hij in dit boek de gedachte uit dat we wel met een paar soorten minder zouden kunnen. Ook zou het vol met biologische onjuistheden zitten. Misschien onleesbaar voor een natuurliefhebber, maar ik (ook bioloog) zie het boek meer als een filosofische bespiegeling. Op die manier zijn de ideeén van Haring bespreekbaar en het boek wél de moeite waard. Biologisch onwaar of niet, het gaat om de gedachtegang.

7) The Immortal Lives of Henrietta Lacks  van Rebecca Skloot (2010): Mooi boek over de geschiedenis van de wereldberoemde HeLa cellijn die gebruikt wordt in laboratoria over de hele wereld. Ook een zoektocht naar de geschiedenis van de onfortuinlijke vrouw wiens vreselijke tumor de bron was van deze cellijn, en haar erfgenamen die nooit iets hebben teruggezien van het succes van hun moeders en oma´s cellen. Iets te veel drama en sensatie naar mijn smaak, maar wel de moeite waard.

8) De Vrije Wil Bestaat Niet van Victor Lamme (2011). Na een handjevol hersenboeken ken je onderhand alle “speciale” gevallen van neurologisch interessante patiënten wel. Dit boek bracht mij dan ook niet veel nieuws, en door de zakelijke schrijfstijl is het een beetje saai. Minder leuk dan Incognito, maar nog wel beter dan Wij zijn ons brein.

9) Vallende Kwartjes van Bas Haring en Ionica Smeets (2010): Beetje fragmentarische bloemlezing. Stuk voor stuk leuke verhalen waarin wetenschap toegankelijk wordt gemaakt, alleen de samenhang mist een beetje. Goed om af en toe een verhaaltje in te lezen.

10) Wij zijn ons brein van Dick Swaab (2010). Ondanks het feit dat het maanden in de top-10-lijstjes van best verkochte boeken stond vond ik het niet om doorheen te komen. Swaab herhaalt zichzelf continu en komt steeds weer terug op zijn eigen onderzoek. Wil je iets leren over hersenen: neem dan het boek van Victor Lamme of liever nog David Eagleman.

Maar dat is mijn mening.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten