maandag 9 januari 2012

Fop je mentale boekhouder (recensie)

Recensie: Psycholo-geld
DOOR: EVA TEULING - NRT-RECENSIETEAM


De wetenschap achter onze irrationele omgang met geld, en tips om het te voorkomen.



In een tijd waarin banken omvallen, we de broekriem moeten aanhalen en er alarmerende berichten over pensioenen in de kranten verschijnen, komt een handboek over hoe je vooral níet met geld moet omgaan wel van pas. Dat dachten Anna Dijkman en Chris Zadeh waarschijnlijk ook, toen ze het boek Psychologo-geld schreven, met “9 psychologische valkuilen en 30 manieren om ze te vermijden”.



Het handzame boekje bevat psychologische inzichten in hoe mensen verkeerd met geld omgaan en waarom ze dat zo doen. Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met een aantal tips hoe je zelf deze valkuilen kunt voorkomen. Overzichtelijk en duidelijk. Het boek is goed geschreven en leest makkelijk weg, maar soms komen de tips een beetje belerend over.


De schrijvers gebruiken veel oud en nieuw psychologisch onderzoek om onze relatie met geld uit te leggen. Een klassiek voorbeeld is een onderzoek naar `inattentional blindness`, waarbij proefpersonen een filmpje bekijken van mensen die ballen overgooien. De proefpersonen moesten tellen hoe vaak de ballen worden overgegooid, maar missen daarbij massaal een grote gorilla die door het beeld loopt. De schrijvers van het boek gebruiken dit verschijnsel om uit te leggen hoe in 2008 de Amerikaanse huizenmarkt kon instorten: mensen richtten zich massaal op de stijgende huizenprijzen (de ballen) en zagen niet dat zo´n systeem onmogelijk kon blijven bestaan (de gorilla).


Miljoenen voor gebakken lucht
Het boek staat ook vol met manieren om jezelf veel geld te besparen die wetenschappelijk of met voorbeelden uit de geschiedenis onderbouwd worden. Zoals: geloof nooit een expert omdat hij nou eenmaal expert is (denk aan Bernard Madoff of een hypotheekadviseur). Dat je niet altijd de massa moet volgen wordt geïllustreerd met een prachtig voorbeeld van een bedrijf dat F/Rite Air verkocht - inderdaad, gebakken lucht - als 1-april-grap en daar 20 miljoen mee ophaalde. De tips van de schrijvers: benader financiële kwesties met een gezonde dosis wantrouwen. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, is het dat vaak ook.


De spaarzame tekeningetjes voegen meestal niet veel toe, behalve als verduidelijking van de torenhoge schulden van Bernard Madoff: 57 miljard dollar. Dit bedrag is genoeg voor een Ipad2 voor alle inwoners van Nederland, plus 10 jaar schoon drinkwater voor 884 miljoen mensen, plus een rondvaart door Amsterdam voor alle 127 miljoen Japanners, plus een ijsje voor de hele wereldbevolking, plus een vakantie van 2000 euro voor alle huishoudens in Nederland, plus een weekje slapen in het Amstel Hotel voor alle inwoners van Amsterdam. En dat alles doordat mensen hem blindelings vertrouwden omdat hij nou eenmaal een goede naam had.


De hoofdstukken worden afgewisseld met interviews met rijke BN’ers over hun omgang, successen, blunders en lessen met geld. Voor mij voegen deze niet veel toe, omdat ik het merendeel niet ken (maar misschien kijk ik te weinig TV).Een ander minpuntje vond ik dat dat de referenties per hoofdstuk in een alfabetische lijst staan en niet in de tekst worden aangegeven. Nu moet je hard zoeken als je meer wilt weten over een bepaald onderzoek, terwijl het boek echt wel op wetenschappelijk onderzoek is gebaseerd.


Starbucks-pensioen
Het boek staat gelukkig ook vol met voorbeelden en tips die dicht bij de dagelijkse werkelijkheid staan. Er wordt uitgelegd waarom meer studenten geld lenen dan zo’n 10 jaar geleden (omdat nou eenmaal iedereen dat doet). En hoe het komt dat je met een pinpas of creditcard meer uitgeeft dan met cash geld. En waarom mensen massaal niet van zorgverzekering veranderd zijn na 2006. En waarom het verschil tussen 10 en 15 euro véél groter lijkt dan het verschil tussen 120 en 125 euro. En dat je maar eens de rente op je langlopende spaarrekening moet nakijken, omdat banken rente vaak in kleine stapjes wat lager maken. En dat je vooral niet dagelijks een Cafe Latte bij de Starbucks moet kopen (dat kan je in 30 jaar bijna een half miljoen euro opleveren).


Door de tips over hoe je jezelf kunt behoeden voor je natuurlijk uitgeefgedrag, dus hoe je je mentale boekhouder voor de gek kunt houden, kun je écht geld besparen met dit boek. Kortom, een nuttig en goed leesbaar boek voor iedereen die aan het eind van zijn salaris vaak een stukje maand overhoudt. En ik ga eens kijken hoeveel rente ik nog krijg op de spaarrekening die mijn ouders ooit voor me geopend hebben. 


TitelPsychologeld - Waarom we stoppen met denken als we beginnen met uitgeven
Auteur: Anna Dijkman & Chris Zadeh
Uitgever: Maven Publishing, 2011
Paperback, 176 pagina's, EUR 15,00
ISBN: 9789490574260



Deze recensie verscheen op wetenschap24 voor het Noorderlicht Recensie Team

Geen opmerkingen:

Een reactie posten